Ο θηριομάχος Μαριανός από τη Σμύρνη

Το 1915 ο Έφορος Αρχαιοτήτων Γ. Οικονόμος  δημοσίευσε έναν επιτύμβιο βωμό που είδε στον κήπο μιας ιδιωτικής οικίας στην Καρίτσα, προφανώς προερχόμενο από το βόρειο νεκροταφείο του Δίου.

Ο βωμός, o οποίος ανάγεται στο β΄ μισό του 2ου αι. ή στις αρχές του 3ου αι. μ.Χ., έχει ενδιαφέρον γιατί, εκτός από την επιγραφή στην πρόσθια όψη, έχει και ανάγλυφες παραστάσεις στην πρόσθια όψη και τις δύο πλάγιες πλευρές.

Beast

Η επιγραφή αναφέρει ότι η Μαριανή έστησε το επιτύμβιο μνημείο για τον σύζυγό της Μαριανό Κωνωπά που καταγόταν από τη Σμύρνη, «μνείας χάριν». Η επιγραφή τελειώνει με χαιρετισμό που απευθύνει ο νεκρός Μαριανός στoυς διαβάτες.

Στην πρόσθια όψη του βωμού, κάτω από την επιγραφή, υπάρχει μια ανάγλυφη παράσταση όρθιου άνδρα αριστερά και καθιστής γυναίκας δεξιά, με το ιμάτιο να καλύπτει την κεφαλή της ως ένδειξη πένθους. Κάτω από αυτήν ένας σκύλος κατευθύνεται προς τον άνδρα. Στη δεξιά πλευρά του βωμού εικονίζονται δύο λέαινες και στην αριστερή πλευρά μια λέαινα και ένας ταύρος που κινούνται προς τον άνδρα της πρόσθιας όψης.

Οι παραστάσεις αποκαλύπτουν την ιδιότητα του συζύγου. Η ενδυμασία, κοντός χιτώνας και υψηλά υποδήματα, η εξάρτυση, ακόντιο στο αριστερό και μαστίγιο στο δεξί χέρι, καθώς και τα ζώα στις πλάγιες πλευρές φανερώνουν την ασχολία του. Ο Μαριανός ήταν ένας bestiarius (θηριομάχος), συμμετείχε δηλαδή σε θηριομαχίες. Τα κυνήγια ζώων στο πλαίσιο αγώνων (ludi venationes) αποτελούσαν δημοφιλή μορφή διασκέδασης στα θέατρα και τα αμφιθέατρα της ρωμαϊκής επικράτειας. Το προσωνύμιο Κωνωπάς το όφειλε ο Μαριανός στο τσίμπημα που κατάφερνε στο ζώο με το όπλο του που θύμιζε το τσίμπημα κουνουπιού.

Βιβλιογραφία: : P. Papageorgiou, Die Grabaltäre Pierias in der Kaiserzeit, Corpus Signorum Imperii Romani: Griechenland Bd. III.2, Αθήνα 2019, 44, 91-92, 7 (με προηγούμενη βιβλιογραφία).