Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ενεπίγραφα μνημεία του Δίου είναι η πλάκα μαρμάρινης τράπεζας, η οποία βρέθηκε σε δεύτερη χρήση ως κάλυμμα τάφου των παλαιοχριστιανικών χρόνων στο βόρειο νεκροταφείο της πόλης, κοντά στο χωριό Καρίτσα. Το μνημείο ανήκει πιθανότατα στην γνωστή κατηγορία των ιερών τραπεζών πάνω στις οποίες τοποθετούνταν oι προσφορές που προορίζονταν για το θεό (τραπεζώματα). Στην πρόσθια πλευρά του είναι χαραγμένη η ακόλουθη επιγραφή:
Μενεκρίτη Θεοδώρου ἱερητεύσασα Βαβοῖ
Μτφ. «Η Μενεκρίτη, κόρη του Θεοδώρου, κατά τη διάρκεια της ιερατείας της (ανέθεσε) στη Βαβώ».
Σύμφωνα με την επιγραφή, το μνημείο αφιέρωσε στην Βαυβώ/Βαβώ η Μενεκρίτη, κόρη του Θεοδώρου, η οποία υπήρξε ιέρεια της θεάς. Το όνομα της θεάς συνδέεται με το ουσιαστικό βαυβώ/βαυβών που δηλώνει τα γεννητικά όργανα (genitalia), όπως και το ρήμα βαυβᾶν που δηλώνει τη συνουσία. Σύμφωνα με την εκδοχή του ελευσινιακού μύθου που αποδίδεται στον Ορφέα και είναι γνωστός από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς, η Βαυβώ ανήκε μαζί με τους ήρωες Τριπτόλεμο, Εύμολπο, Ευβουλέα και το σύζυγό της Δυσαύλη στους αυτόχθονες της Ελευσίνας. Όταν η θεά Δήμητρα, περιπλανώμενη προς αναζήτηση της κόρης της Περσεφόνης, έφτασε εκεί, η Βαυβώ ενοχλημένη από την άρνηση της να δεχτεί το φαγητό που της προσέφερε ανασήκωσε τα ρούχα της και δείχνοντας τα γεννητικά της όργανα έκανε τη θεά να γελάσει.
Από επιγραφικές μαρτυρίες προερχόμενες από άλλες περιοχές του ελληνικού κόσμου προκύπτει ότι η λατρεία της Βαυβούς συνδέεται με εκείνη της Δήμητρας, της Κόρης και του Διός Ευβουλέως στο πλαίσιο της διεξαγωγής των Θεσμοφορίων. Αν και η επιγραφή από το Δίον αποτελεί την μοναδική μέχρι τώρα μαρτυρία σύμφωνα με την οποία η τελευταία είχε τους δικούς της θρησκευτικούς λειτουργούς, η θέση της λατρείας της και συνεπώς ο χώρος προέλευσης της επιγραφής δεν μπορεί να είναι άλλος από το ιερό της Δήμητρας. Εκεί, όπως συμβαίνει και σε άλλα ιερά της θεάς, τεκμηριώνεται όχι μόνον η λατρεία της Κόρης, αλλά κι άλλων γονιμικών και χθόνιων θεοτήτων, ενώ από τα λοιπά αρχαιολογικά ευρήματα τεκμαίρεται η διεξαγωγή μιας σειράς ιεροπραξιών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονταν θυσίες και τελετουργικά γεύματα. Καθώς μάλιστα μέρος των ιερών τελετών που ελάμβαναν χώρα κατά τη διάρκεια των Θεσμοφορίων αποτελούσαν τελετουργικά αστεία και σεξουαλικά πειράγματα, η Βαυβώ προσέφερε το υπόβαθρο για τέτοιου είδους δρώμενα, στόχος των οποίων ήταν η προστασία της ανθρώπινης και γεωργικής γονιμότητας.
Βασική βιβλιογραφία
Δ. Παντερμαλής, «Λατρείες και ιερά του Δίου Πιερίας», Αρχαία Μακεδονία 2 (1973) [1977] 331-342.
