ΑΝΑΘΕΣΗ ΤΟΥ Λ. ΤΡΕΒΙΟΥ ΛΕΟΝΤΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑ ΥΨΙΣΤΟ
Μεταξύ των αναθημάτων που προέρχονται από το ιερό του Διός Υψίστου στο Δίον ανήκει κι εκείνο του Λ(ουκίου) Τρεβίου Λέοντος. Το μνημείο αποτελείται από τρία ανεξάρτητα -συναρμόζοντα ωστόσο μεταξύ τους- τμήματα. Σε αρράβδωτο κιονίσκο από πρασινωπό μάρμαρο προσαρμόζεται ιωνικό κιονόκρανο από λευκό μάρμαρο πάνω στο οποίο κάθεται αετός -επίσης από λευκό μάρμαρο- με ανοικτά τα φτερά του. Λείπει το κάτω μέρος του κιονίσκου καθώς και το κεφάλι του αετού.
Το ανάθημα ήταν πιθανόν τοποθετημένο μαζί με άλλα αναθήματα σε στυλοβάτη στην ανατολική πλευρά της ιεράς οδού που οδηγούσε στο ιερό από τον νότο. Η χρήση κιόνων ή κιονίσκων πάνω στους οποίους τοποθετούνται αναθήματα στο Δία Ύψιστο είναι γνωστή κι από άλλες περιοχές της Μακεδονίας. Παράλληλα, ο αετός αποτελεί το κατεξοχήν σύμβολο του πατέρα των θεών, του οποίου τη βούληση μεταφέρει στους θνητούς. Όπως προκύπτει από ένα σχετικά μεγάλο αριθμό αναθημάτων από διάφορες περιοχές της Μακεδονίας άλλοτε συνοδεύει την παράσταση του θεού κι άλλοτε αποτελεί συμβολική αναπαράσταση του τελευταίου.
Η ταυτότητα του αναθέτη του μνημείου είναι γνωστή χάριν στην επιγραφή που είναι χαραγμένη στον κορμό του κιονίσκου. Ελλείψει άλλων στοιχείων, με βάση τα παλαιογραφικά χαρακτηριστικά του κειμένου, το σχήμα δηλαδή των γραμμάτων της επιγραφής και τον τύπο της γραφής, η ανάθεση τοποθετείται στον 2ο αι. μ.Χ. και πιθανότατα στο α΄μισό του.
Διὶ Ὑψίστῳ
Λ(ούκιος) Τρέβιος
Λέων
εὐξάμενος
Ο αναθέτης του μνημείου δεν είναι γνωστός από άλλες πηγές. Πρόκειται για ρωμαίο πολίτη το όνομά του οποίου ακολουθεί το ρωμαϊκό σύστημα ονοματοθεσίας, φέρει δηλαδή praenomen (Λούκιος = Lucius), gentilicium (Τρέβιος = Trebius) και cognomen (Λέων). Σε αντίθεση με το ελληνικό όνομα Λέων που απαντάται με μεγάλη συχνότητα σε όλο τον ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο, το όνομα γένους Trebius, τεκμηριώνεται μία ακόμη φορά στη Μακεδονία και ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη. Περιορισμένη είναι η διάδοση του ονόματος και στον υπόλοιπο ελληνικό κόσμο. Τα λιγοστά παραδείγματα εντοπίζονται κυρίως στη Ρόδο και την Άγκυρα της Γαλατίας. Στις οικογένειες Ρωμαίων-Ιταλικών που δραστηριοποιούνται εμπορικά στην Κω ανήκουν οι Trebii που τεκμηριώνονται στις επιγραφές του νησιού. Αυτό θα πρέπει να υποθέσουμε ότι ισχύει επίσης και για τον Λ. Τρέβιο Λέοντα του Δίου.